Η ΚΑΝΝΑΒΗ ΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΗ

Η κάνναβη είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως θρεπτικό και θεραπευτικό μέσο, με καταγεγραμμένα οφέλη για τον οργανισμό. Ο άνθρωπος καταναλώνει τους ανθούς, τα φύλλα, τους σπόρους, τις φύτρες και τις ρίζες της κάνναβης εδώ και τουλάχιστον 3000 χρόνια για την θρεπτική τους αξία, αλλά και γιατί είχε καταλάβει από νωρίς την ευεργετική της δράση σε ότι αφορά την ενδυνάμωση της υγείας.

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ, με αφοσίωση και συνέπεια από το 2016, παράγει λειτουργικά διατροφικά προϊόντα από βιολογική κάνναβη, έχοντας πλήρη έλεγχο της παραγωγής και της ποιότητας από το χωράφι μέχρι το ράφι.

Οι σπόροι κάνναβης και οι ανθοί χρησιμοποιούνται πλέον παγκόσμια ευρέως ως τρόφιμο και συστατικό τροφίμων ή συμπληρωμάτων διατροφής, εφόσον είναι από ποικιλίες (βιομηχανικής) κάνναβης με χαμηλή περιεκτικότητα (<0.3%) στην ψυχοτρόπο, αλλά θεραπευτική, Τετραϋδροκανναβινόλη (THC). Οι ανθοί της διατροφικής κάνναβης είναι πλούσιοι σε μη-ψυχότροπα, αλλά βιοδραστικά κανναβινοειδή, όπως η Κανναβιδιόλη (CBD), τα οποία έχουν καταγεγραμμένη αντιφλεγμονώδη, αναλγητική, αγχολυτική, σπασμολυτική, νευροαναπλαστική και αντισπασμωδική δράση, μεταξύ άλλων.

Ο σπόρος κάνναβης έχει μια ευχάριστη γήινη γεύση ξηρού καρπού και αποτελεί μια πολύτιμη πηγή βασικών λιπαρών οξέων, μετάλλων, βιταμινών και ινών, καθώς και βασικών αμινοξέων που περιέχονται στις εξαιρετικά εύπεπτες πρωτεΐνες εδεστίνη και λευκωματίνη.

Το σπορέλαιο κάνναβης αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του (>90%) από πολυακόρεστα λιπαρά οξέα γνωστά για τις ευεργετικές τους επιδράσεις κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων, του καρκίνου και των φλεγμονωδών καταστάσεων.

Τα φύτρα κάνναβης μπορούν επίσης να καταναλωθούν ως τροφή. Σε σύγκριση με τους σπόρους κάνναβης, τα φύτρα κάνναβης χαρακτηρίζονται από υψηλότερη περιεκτικότητα σε ολικές πολυφαινόλες, φλαβονοειδή και φλαβονόλες, γνωστές για τις θετικές καρδιαγγειακές και μεταβολικές τους επιδράσεις.

Η εκτεταμένη έρευνα που έχει κάνει την κάνναβη το πιο μελετημένο φυτό στην ανθρώπινη ιστορία επέτρεψε τον εντοπισμό περισσότερων από 530 διαφορετικών ενώσεων με πιθανή βιολογική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 120 τερπενοειδή, 100 κανναβινοειδή, 50 υδρογονάνθρακες, 34 γλυκοσιδικές ενώσεις, 27 αζωτούχες ενώσεις, 25 μη κανναβινοειδή φαινόλες, 22 λιπαρά οξέα, 21 απλά οξέα, 18 αμινοξέα, 13 απλές κετόνες, 13 απλοί εστέρες και λακτόνες, 12 απλές αλδεΰδες, 11 πρωτεΐνες, γλυκοπρωτεΐνες και ένζυμα, 11 στεροειδή, 9 ιχνοστοιχεία, 7 απλές αλκοόλες, καθώς και βιταμίνες (Ε και Α).

Δύο πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες χρησιμοποιώντας μια βελτιστοποιημένη μέθοδο για τον χημικό χαρακτηρισμό της κάνναβης εντόπισαν 189 λιπίδια, συμπεριλαμβανομένων 52 φωσφολιπιδίων και 80 σουλφολιπιδίων, και 147 ενώσεων που ανήκουν στις κατηγορίες φλαβονοειδών, προανθοκυανιδινών και φαινολικών οξέων. Τα μη ψυχοδραστικά ελάσσονα κανναβινοειδή που συναντώνται στην κάνναβη περιλαμβάνουν την προαναφερθείσα Κανναβιδιόλη (CBD), καθώς και την κανναβιχρωμίνη (CBC), την Κανναβιγερόλη (CBG), την Κανναβινόλη (CBN), Κανναβιδιβαρίνη (CBDV) και άλλα. Μέρος της βιολογικής τους δραστηριότητας μπορεί να εξηγηθεί από την αλληλεπίδραση με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει δύο υποδοχείς κανναβινοειδών συζευγμένους με πρωτεΐνη G (CB1 και CB2) και δύο ενδογενείς συνδέτες (ανανταμίδη και 2-αραχιδονοϋλογλυκερόλη).

Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα εμπλέκεται φυσιολογικά στη ρύθμιση της όρεξης, του πόνου, της διάθεσης, της μνήμης, της φλεγμονής, της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, καθώς και του μεταβολισμού του λίπους και της ενέργειας, με μια μεγάλη ποικιλία πιθανών θεραπευτικών επιπτώσεων για τη θεραπεία του πόνου, των νευροψυχιατρικών διαταραχών, των νευρολογικών παθήσεων και φλεγμονώδες έντερο, το οποίο μπορεί να ωφεληθεί από την ενεργοποίηση του CB1, καθώς και για τη θεραπεία της παχυσαρκίας, του διαβήτη τύπου 2 και των ηπατικών ή νεφρικών διαταραχών, που μπορεί να ωφεληθούν από τον ανταγωνισμό του CB1.

Η κανναβιδιόλη CBD έχει αποδειχθεί πως διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, πράγμα που σημαίνει πως έχει την ικανότητα να «καθαρίζει» τοξικές ουσίες που λαμβάνονται από τα τρόφιμα ή παράγονται από τον οργανισμό.

Οι σπόροι κάνναβης αποτελούν ένα τρόφιμο πλούσιο σε πολλά θρεπτικά συστατικά. Είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε πρωτεΐνη και απαραίτητα αμινοξέα. Επιπλέον αποτελούν πηγή των  απαραίτητων ω3 και ω6 λιπαρών οξέων, ενώ παράλληλα έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Έτσι 100γρ σπόρων μας δίνουν 45 γραμμάρια λίπους από τα οποία μόλις τα 3,3γρ είναι κορεσμένα λιπαρά. Ακόμη αποτελούν μία καλή πηγή αδιάλυτων φυτικών ινών, βιταμινών (βιταμίνη Ε, C, B1, B6) και ιχνοστοιχείων (φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο).

Οι σπόροι κάνναβης θεωρούνται μια πλήρης υπερ-τροφή, που προστατεύει τις εγκεφαλικές λειτουργίες, το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα. Είναι η πλουσιότερη πηγή φυσικών ωμέγα λιπαρών οξέων, σε ολόκληρο το φυτικό βασίλειο. Μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων, ισχιαλγίας, οστεοπόρωσης και διαβήτη. To ισοζύγιο Ω6 προς Ω3 του ελαίου σπόρου κάνναβης είναι 3:1, που θεωρείται το ιδανικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, ειδικά για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με χρόνιες φλεγμονές, όπως αρθρίτιδα.

Ο σπόρος κάνναβης έχει ενδιαφέρον λόγω της σύνθεσής του, η οποία περιέχει πολύ ακόρεστο έλαιο (⁓20-30 %), εύπεπτη πρωτεΐνη (⁓20-25 %), υδατάνθρακες (20-30%) και φυτικές ίνες (10- 15 %), μαζί με διάφορες φυτοστερόλες, και βιταμίνες. Οι σπόροι κάνναβης είναι επίσης καλή πηγή μακρο (P, K, Mg, Ca και Na) και μικροστοιχείων (Fe, Mn, Zn και Cu) (4%-7%).

Οι σπόροι κάνναβης δεν περιέχουν γλουτένη, γεγονός που τους καθιστά φυτική πρωτεΐνη κατάλληλη για άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη. Σε αντίθεση με άλλες φυτικές πηγές πρωτεΐνης, όπως το σιτάρι και η σόγια, η κάνναβη δεν έχει συσχετισθεί με οποιεσδήποτε αλλεργίες ή δυσανεξίες.

Η πρωτεΐνη της κάνναβης αποτελείται από την  πρωτεΐνη εδεστίνη (67-75%) και αλβουμίνη (25-37%), οι οποίες μπορούν να αφομοιωθούν εύκολα από τον οργανισμό επειδή έχουν παρόμοια μοριακή σύνθεση με τα αμινοξέα του σώματος μας.  Έτσι η πρωτεΐνη της κάνναβης μετατρέπεται γρήγορα σε ανοσοσφερίνη η οποία ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό  και μας προστατεύει από λοιμώξεις. Αυτές οι πρωτεΐνες σχετίζονται με τη ρύθμιση της λειτουργίας των οργάνων και του ανθρώπινου μεταβολισμού, καθώς επίσης παρουσιάζουν αρκετά βιοενεργά πεπτίδια που έχουν δείξει αντιοξειδωτική και αντιυπερτασική δράση. Η πρωτεΐνη κάνναβης περιέχει όλα τα 21 γνωστά αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένων και των 8 απαραίτητων αμινοξέων, τα οποία δεν μπορούν να παραχθούν από τον οργανισμό. Υποστηρίζει τις ορμόνες, την κατανομή οξυγόνου, νιτρικού οξέος, διοξειδίου, δρα ως ένζυμο και βοηθά στην αποτοξίνωση του σώματος φυσικά.

Το μονοξείδιο του αζώτου που παράγεται από την αργινίνη που βρίσκεται στους σπόρους κάνναβης βοηθά στη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων και βοηθά να διατηρηθεί μια υγιής αρτηριακή πίεση. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερη αργινίνη είναι λιγότερο πιθανό να έχουν επικίνδυνα επίπεδα της φλεγμονώδους C-αντιδρώσας πρωτεΐνης από εκείνους που καταναλώνουν λιγότερη αργινίνη. Αυτοί οι παράγοντες μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων.

Το έλαιο σπόρων κάνναβης εκτιμάται για την υψηλή διατροφική του ποιότητα και τα οφέλη για την υγεία. Η θρεπτική αξία του ελαίου από σπόρους κάνναβης αποδίδεται στη σύνθεση των λιπαρών οξέων, αλλά είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι υπάρχουν και άλλες φυσικές ενώσεις που συμβάλλουν επίσης στις ευεργετικές του ιδιότητες.

Όπως αναφέρθηκε, το έλαιο σπόρων κάνναβης έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFAs) από τα περισσότερα άλλα έλαια τροφίμων και είναι χαμηλό σε κορεσμένα λίπη. Μεταξύ του 90% των ακόρεστων λιπαρών οξέων που αποτελούν τη συνολική περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα του σπορέλαιου κάνναβης, έως και 70%-80% είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFAS). Το κύριο βασικό λιπαρό οξύ είναι το λινολεϊκό οξύ - ωμέγα-6 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (LA; 55,1% -63,7%), ακολουθούμενο από το α-λινολενικό οξύ - ωμέγα-3 πολυακόρεστο λιπαρό οξύ (ALA; 15,2% -26,2%) και από το μονοακόρεστο λιπαρό οξύ ελαϊκό οξύ (ΟΑ; 9% -22,5%). Αυτά τα ακόρεστα λιπαρά οξέα σχετίζονται με προστατευτικά αποτελέσματα έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων, της παχυσαρκίας, του σακχαρώδους διαβήτη και των αντιφλεγμονωδών διαταραχών. Επιπλέον, η παρουσία γάμμα-λινολενικού οξέος (GLA) στο έλαιο σπόρων κάνναβης καθιστά αυτό το έλαιο ανώτερο από άλλα σπορέλαια.

Το έλαιο της κάνναβης περιέχει σε μεγάλη συγκέντρωση τα συστατικά αυτά και έτσι βοηθάει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει δραστικά πολλές ανεπιθύμητες καταστάσεις. Έχει αναγνωριστεί ως υπερτροφή λόγω του υψηλού περιεχομένου του σε ω-3 λιπαρά οξέα, λόγω της υψηλής αναλογίας σε ω-3 προς ω-6 λιπαρά, και λόγω της υψηλής, της υψηλότερης από κάθε άλλο φυτό, συγκέντρωσης λινολενικού οξέος, γνωστού για τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υποστηρίζουν την καρδιομεταβολική υγεία και μειώνουν τη χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού. Αυτά τα λιπαρά οξέα μπορούν να μεταδώσουν τα οφέλη για την υγεία τους εν μέρει ρυθμίζοντας το ενδοκανναβινοειδές και το μικροβίωμα του εντέρου, τα οποία είναι και οι δύο βασικοί ρυθμιστές του μεταβολισμού και της φλεγμονώδους απόκρισης.

Όσον αφορά άλλες φαινολικές ουσίες που υπάρχουν στην κάνναβη, έχουν εντοπιστεί αρκετά φλαβονοειδή, που ανήκουν κυρίως σε φλαβόνες και φλαβονόλες, μαζί με τις κανφλαβίνες Α και Β, οι οποίες είναι τυπικές μεθυλιωμένες ισοπρενοειδείς φλαβόνες της κάνναβης. Τα φλαβονοειδή της κάνναβης ασκούν διάφορες βιολογικές επιδράσεις. Έχουν περιγραφεί αντιφλεγμονώδεις, νευροπροστατευτικές και αντικαρκινικές δραστηριότητες για αυτές τις ενώσεις. Συγκεκριμένα, η κανφλαβίνη Α και Β είναι γνωστό ότι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση. Μια αντιμικροβιακή και αντιλεϊσμανιακή δράση έχει επίσης αποδειχθεί για την κανφλαβίνη Β. Η κανφλαβίνη Α έχει δείξει καλή αντιλεϊσμανιακή δράση και μέτρια αντιοξειδωτική δράση.

Φυσικές ενώσεις όπως τοκοφερόλες, τοκοτριενόλες, φυτοστερόλες, φωσφολιπίδια, τερπένια και μέταλλα συμπληρώνουν τη θρεπτική αξία του ελαίου κάνναβης και αυξάνουν τις δυνατότητές του ως λειτουργικής τροφής. Η κάνναβη περιέχει σημαντικά υψηλότερα επίπεδα γ-τοκοφερόλης από πολλά άλλα φυτά σε σύγκριση με τα επίπεδα α-τοκοφερόλης. Και τα δύο έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες που εμφανίζονται στα αντίστοιχα φυσιολογικά τους συστήματα. Η β-σιτοστερόλη είναι μια φυτική στερόλη που έχει αποδείξει τις δυνατότητές της να επηρεάζει τα επίπεδα χοληστερόλης στο πλάσμα. Επιπλέον, έχει επίσης αντιικές, αντιμυκητιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Όσον αφορά τις άλλες ενώσεις που υπάρχουν στην κάνναβη, τα τερπένια είναι υπεύθυνα για το χαρακτηριστικό άρωμα του φυτού. Τόσο τα μονο- όσο και τα σεσκιτερπένια έχουν ανιχνευθεί στις ρίζες και τα εναέρια μέρη της κάνναβης και παράγονται κυρίως σε εκκριτικές αδενικές τρίχες. Στο πεδίο των μονοτερπενίων, το β-μυρσένιο είναι γνωστό ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αγχολυτικές ιδιότητες. Όσο για τα σεσκιτερπένια, το β-καρυοφυλλένιο έχει αντιφλεγμονώδη και γαστρική κυτταροπροστατευτική δράση.

Οι υδατάνθρακες αποτελούν μεταξύ 20 και 30% του σπόρου κάνναβης. Περίπου το 98% αυτών των υδατανθράκων ανήκουν σε διαιτητικές ίνες, κυρίως αδιάλυτες. Οι υπόλοιποι υδατάνθρακες είναι άμυλο. Ως εκ τούτου, οι σπόροι κάνναβης θεωρούνται τροφική μήτρα χαμηλής περιεκτικότητας σε άμυλο και καλή πηγή φυτικών ινών. Το κύριο κλάσμα ινών βρίσκεται στο φλοιό του σπόρου. Η αναλογία διαλυτών και αδιάλυτων φυτικών ινών στον σπόρο της κάνναβης είναι 20:80. Μεταξύ των αδιάλυτων φυτικών ινών, η κυτταρίνη αποτελεί το 46%, η λιγνίνη το 31% και η ημικυτταρίνη το 22%. Αυτή η αδιάλυτη ίνα είναι ένα σημαντικό συστατικό που ασκεί θετικές λειτουργίες στον ανθρώπινο οργανισμό, για παράδειγμα, οι φυτικές ίνες είναι μια από τις πιο σημαντικές πρεβιοτικές ενώσεις και σχετίζεται με τη μείωση της όρεξης, τη συνολική LDL στην υπερχοληστερολαιμία και βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, επομένως αδιάλυτη οι φυτικές ίνες μειώνουν την παχυσαρκία και τον σακχαρώδη διαβήτη.

Ο φλοιός των σπόρων της κάνναβης είναι πηγή βιοδραστικών ενώσεων, διαιτητικών ινών, μετάλλων καθώς και πρωτεϊνών, λιπιδίων και υδατανθράκων. Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο βιοδραστικές ενώσεις, η n-trans-καφεοϋλτυραμίνη και η n-trans-φερουλοϋλτυραμίνη έχουν αναγνωριστεί στο φλοιό της κάνναβης ως βασικές βιοδραστικές ενώσεις που υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου, τη λειτουργία του ήπατος και άλλες φυσιολογικές διεργασίες. Και οι δύο αυτές ενώσεις ταυτοποιήθηκαν ως αγωνιστές του μεταγραφικού παράγοντα, του ηπατικού πυρηνικού παράγοντα-4 άλφα που έχει εμπλακεί στην έκφραση γονιδίου που διέπει τη διαπερατότητα του εντέρου, παράγοντες που σχετίζονται με φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου και ηπατική λιπιδική ομοιόσταση. Επιπλέον, οι διαιτητικές ίνες στον φλοιό των σπόρων της κάνναβης έχει αποδειχθεί ότι είναι νέα πρεβιοτικά, τα οποία μπορεί να ενισχύσουν περαιτέρω την επίδραση του φλοιού κάνναβης στην υγεία του εντέρου και στη μεταβολική υγεία.

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ δραστηριοποιείται από το 2016. Είμαστε η μακροβιότερη παραγωγική εταιρεία προϊόντων κάνναβης στην Ελλάδα, χρησιμοποιούμε αποκλειστικά βιολογικές πρώτες ύλες και έχουμε τον έλεγχο της παραγωγής και της ποιότητας από την καλλιέργεια έως το τελικό προϊόν.

Διαθέτουμε την πιο ολοκληρωμένη σειρά ελαίων με ελάσσονα κανναβινοειδή (CBD, CBG, CBN, CBC), πλήρους και ευρέως φάσματος, αραιωμένα αποκλειστικά σε βιολογικό, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από τη Μαγνησία. Μεγάλη γκάμα από θρεπτικά superfood κάνναβης (σπορέλαιο ψυχρής έκθλιψης με Ω3/Ω6, vegan τραχανά, πρωτεΐνη κάνναβης, σπόρους, σοκολάτα, μείγμα χορτοφαγικού μπέργκερ, αφεψήματα κ.α.), καθώς και λειτουργικά προϊόντα περιποίησης όπως κηραλοιφές, σαπούνια, lip balm, έλαιο μασάζ, αιθέριο έλαιο κ.α.

Η μεταποίηση και η συσκευασία γίνεται σε πιστοποιημένες εγκαταστάσεις, τα προϊόντα συνοδεύονται από αναλύσεις και παράγονται σε μικρές παρτίδες για να υπάρχει πλήρης ιχνηλασιμότητα.

 

Μιχάλης Θεοδωρόπουλος, Σύμβουλος περιβάλλοντος και εφαρμογών κάνναβης.

Πρόεδρος ΚΑΝΝΑΒΙΟ.

 

ΠΗΓΕΣ

Cerino P, Buonerba C, Cannazza G, D'Auria J, Ottoni E, Fulgione A, Di Stasio A, Pierri B, Gallo A. A Review of Hemp as Food and Nutritional Supplement. Cannabis Cannabinoid Res. 2021 Feb 12;6(1):19-27. doi: 10.1089/can.2020.0001. PMID: 33614949; PMCID: PMC7891210. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7891210/

Farinon, B.; Molinari, R.; Costantini, L.; Merendino, N. The Seed of Industrial Hemp (Cannabis sativa L.): Nutritional Quality and Potential Functionality for Human Health and Nutrition. Nutrients 2020, 12, 1935. https://doi.org/10.3390/nu12071935. https://www.mdpi.com/2072-6643/12/7/1935

House JD, Neufeld J, Leson G. Evaluating the quality of protein from hemp seed (Cannabis sativa L.) products through the use of the protein digestibility-corrected amino acid score method. J Agric Food Chem. 2010 Nov 24;58(22):11801-7. doi: 10.1021/jf102636b. Epub 2010 Oct 26. PMID: 20977230. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20977230/

Callaway J, Schwab U, Harvima I, Halonen P, Mykkänen O, Hyvönen P, Järvinen T. Efficacy of dietary hempseed oil in patients with atopic dermatitis. J Dermatolog Treat. 2005 Apr;16(2):87-94. doi: 10.1080/09546630510035832. PMID: 16019622. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16019622/

Callaway, J.C. Hempseed as a nutritional resource: An overview. Euphytica 140, 65–72 (2004). https://doi.org/10.1007/s10681-004-4811-6.

Samsamikor M, Mackay D, Mollard RC, Aluko RE. A double-blind, randomized, crossover trial protocol of whole hemp seed protein and hemp seed protein hydrolysate consumption for hypertension. Trials. 2020 Apr 23;21(1):354. doi: 10.1186/s13063-020-4164-z. PMID: 32326966; PMCID: PMC7181489. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7181489/

Rizzo G, Storz MA, Calapai G. The Role of Hemp (Cannabis sativa L.) as a Functional Food in Vegetarian Nutrition. Foods. 2023 Sep 20;12(18):3505. doi: 10.3390/foods12183505. PMID: 37761214; PMCID: PMC10528039. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10528039/

Zhang J, Griffin J, Li Y, Wang D, Wang W. Antioxidant Properties of Hemp Proteins: From Functional Food to Phytotherapy and Beyond. Molecules. 2022 Nov 16;27(22):7924. doi: 10.3390/molecules27227924. PMID: 36432024; PMCID: PMC9693028. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9693028/

Rupasinghe HPV, Davis A, Kumar SK, Murray B, Zheljazkov VD. Industrial Hemp (Cannabis sativa subsp. sativa) as an Emerging Source for Value-Added Functional Food Ingredients and Nutraceuticals. Molecules. 2020 Sep 7;25(18):4078. doi: 10.3390/molecules25184078. PMID: 32906622; PMCID: PMC7571072. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7571072/

van Klinken BJ, Stewart ML, Kalgaonkar S, Chae L. Health-Promoting Opportunities of Hemp Hull: The Potential of Bioactive Compounds. J Diet Suppl. 2024 Feb 1:1-15. doi: 10.1080/19390211.2024.2308264. Epub ahead of print. PMID: 38303514. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38303514/

Wanshan Feng, Chaolong Qin, Salah Abdelrazig, Ziyu Bai, Mekha Raji, Randa Darwish, YenJu Chu, Liuhang Ji, David A. Gray, Michael J. Stocks, Cris S. Constantinescu, David A. Barrett, Peter M. Fischer, Pavel Gershkovich, Vegetable oils composition affects the intestinal lymphatic transport and systemic bioavailability of co-administered lipophilic drug cannabidiol, International Journal of Pharmaceutics, Volume 624, 2022, 121947, ISSN 0378-5173, https://doi.org/10.1016/j.ijpharm.2022.121947. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378517322005026

Ben Necib R, Manca C, Lacroix S, Martin C, Flamand N, Di Marzo V, Silvestri C. Hemp seed significantly modulates the endocannabinoidome and produces beneficial metabolic effects with improved intestinal barrier function and decreased inflammation in mice under a high-fat, high-sucrose diet as compared with linseed. Front Immunol. 2022 Sep 26;13:882455. doi: 10.3389/fimmu.2022.882455. PMID: 36238310; PMCID: PMC9552265. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9552265/

Radwan, M.M.; Chandra, S.; Gul, S.; ElSohly, M.A. Cannabinoids, Phenolics, Terpenes and Alkaloids of Cannabis. Molecules 2021, 26, 2774. https://doi.org/10.3390/molecules26092774. https://www.mdpi.com/1420-3049/26/9/2774

Iftikhar A, Zafar U, Ahmed W, Shabbir MA, Sameen A, Sahar A, Bhat ZF, Kowalczewski PŁ, Jarzębski M, Aadil RM. Applications of Cannabis Sativa L. in Food and Its Therapeutic Potential: From a Prohibited Drug to a Nutritional Supplement. Molecules. 2021 Dec 20;26(24):7699. doi: 10.3390/molecules26247699. PMID: 34946779; PMCID: PMC8708517. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8708517/

Farinon B, Molinari R, Costantini L, Merendino N. The seed of industrial hemp (Cannabis sativa L.): Nutritional Quality and Potential Functionality for Human Health and Nutrition. Nutrients. 2020 Jun 29;12(7):1935. doi: 10.3390/nu12071935. PMID: 32610691; PMCID: PMC7400098. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7400098/

Yano H, Fu W. Hemp: A Sustainable Plant with High Industrial Value in Food Processing. Foods. 2023 Feb 2;12(3):651. doi: 10.3390/foods12030651. PMID: 36766179; PMCID: PMC9913960. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9913960/

Burton RA, Andres M, Cole M, Cowley JM, Augustin MA. Industrial hemp seed: from the field to value-added food ingredients. J Cannabis Res. 2022 Jul 29;4(1):45. doi: 10.1186/s42238-022-00156-7. PMID: 35906681; PMCID: PMC9338676. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9338676/

Axentii, M.; Codină, G.G. Exploring the Nutritional Potential and Functionality of Hemp and Rapeseed Proteins: A Review on Unveiling Anti-nutritional Factors, Bioactive Compounds, and Functional Attributes. Preprints 2024, 2024021349. https://doi.org/10.20944/preprints202402.1349.v1

Pellati F, Borgonetti V, Brighenti V, Biagi M, Benvenuti S, Corsi L. Cannabis sativa L. and Nonpsychoactive Cannabinoids: Their Chemistry and Role against Oxidative Stress, Inflammation, and Cancer. Biomed Res Int. 2018 Dec 4;2018:1691428. doi: 10.1155/2018/1691428. PMID: 30627539; PMCID: PMC6304621. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6304621/

Montero L, Ballesteros-Vivas D, Gonzalez-Barrios AF, Sánchez-Camargo ADP. Hemp seeds: Nutritional value, associated bioactivities and the potential food applications in the Colombian context. Front Nutr. 2023 Jan 11;9:1039180. doi: 10.3389/fnut.2022.1039180. PMID: 36712539; PMCID: PMC9875026. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9875026/